در هر زبان برای درست نوشتن  و درست سخن گفتن دانستن قواعدی لازم است که مجموع آنها را در زبان فارسی دستور زبان می نامند و در عربی دو علم را به وجود می آورد که یکی از آن دو دانش را علم صرف و دیگری را علم نحو می گویند

صرف در لغت به معنای برگرداندن و تصریف به معنای تغییر دادن و دگرگون ساختن است و در اصطلاح علم صرف یا علم تصریف علم به قواعدی است که مطابق آن یک کلمه به شکل ها و صورت های گوناگون در می آیدتا اینکه هر شکل و صورتی از آن بر معنای خاصی دلالت کند.

نحو در لغت به چند معنا اطلاق میگردد و در اصطلاح علمی است که از ساختمان جمله و حالات مختلف اجزای آن بحث می کند.مثلا علم نحو مشخص می کند که در زبان عربی فاعل باید پس از فعل قرار گیرد و مرفوع باشد

فایده دو دانش صرف و نحو آن است که گوینده و نویسنده را از خطا و اشتباه باز می دارد و به آنان درست گفتن و درست نوشتن را می آموزد

ترجمه و شرح مبادی العربیه جلد اول

مقدمه

حروف صحیح و معتل

سکون و تنوین

اسم و فعل و حرف

فعل مضارع

فعل امر

صحیح و معتل

لازم و متعدی

معلوم و مجهول

معرب و مبنی

مذکر و مونث

اسم فاعل و مفعول

اسم و انواع آن

تعریف علم صرف

فعل مجرد و مزید

صحیح و معتل

فعل و انواع آن

فعل لازم و متعدی

فعل معلوم و مجهول

اسم مفرد و مثنی و جمع

اسم مذکر و مونث

جامد ومشتق

اسم فاعل و مفعول

اسم تفضیل و صفت مشبهه

اسم نکره و معرفه

ضمیر و انواع آن

علم و اسم اشاره

اسم معرب و مبنی

فعل مضارع منصوب و مجزوم

اسم مرفوع

اسم منصوب

اسم مجرور

اضافه معنوی و لفظی

نعت و عطف

توکید وبدل

اعراب کلمه ها و جمله ها